مهمترین مشخصه ای که در تفاوت بین این دو فعالیت وجود دارد ، نحوه کسب درآمد در آنها است. در شرکت هرمی کسب درآمد از طریق عضوگیری و یا سرمایه‌گذاری اولیه اجباری حاصل می‌شود، در حالیکه در شرکت بازاریابی شبکه ای تنها منبع کسب درآمد صرفا فروش بازاریاب است.
یکی از مواردی که همواره منشا ایجاد نگرانی در رابطه با فعالیت بازاریابی شبکه ای بوده است، مرزهای باریک فعالیت بازاریابی شبکه ای و طرحهای هرمی است. این موضوع نه تنها موجبات نگرانی نهادهای تصمیم گیرنده بازاریابی شبکه ای را فراهم کرده بلکه از عوامل اصلی ایجاد بی اعتمادی در بین برخی افراد جدید الورود و نگاه منفی به این حرفه در سطح جامعه نیز می‌باشد.
میزان این نگرانی تا به جایی است که برخی بازاریابی شبکه ای را همان طرحهای هرمی می‌دانند که با پوشش جدید شروع به فعالیت کرده است. البته تا حدی می‌توان دلایل این نگرانی را درک و به آن صحه گذاشت؛ چرا که عملکرد نادرست برخی از فعالان بازاریابی شبکه ای چیزی جز این اتهام را به ذهن متبادر نمی‌کند.
اما در اصل با آشنا شدن با مفهوم اصولی بازاریابی شبکه ای و مطالعه متون علمی این حرفه به وضوح تفاوت‌های بین این فعالیت تجاری و طرحهای کلاهبردارانه هرمی را می‌توانیم درک کنیم.
مهمترین مشخصه‌ای که در تفاوت بین این دو فعالیت وجود دارد، نحوه کسب درآمد در آنها است. در شرکت‌های هرمی کسب درآمد از طریق عضوگیری و یا سرمایه گذاری اولیه اجباری حاصل می‌شود، در حالیکه در شرکت بازاریابی شبکه ای تنها منبع کسب درآمد صرفا فروش بازاریاب است.
در شرکت بازاریابی شبکه ای افزایش اعضا منجر به درآمد زایی نخواهد شد؛ بلکه تنها وسیله‌ای برای فروش بیشتر است، ولی در شرکت هرمی افزایش درآمد شرکت منوط به افزایش تعداد اعضا است.
دومین موضوع تفاوت بین این دو طرح در جایگاه محصولات است. در طرحهای هرمی یا محصولی وجود ندارد و یا اگر وجود دارد، دارای ارزش واقعی نیست؛ یعنی فروش محصولات مصرفی به معنای واقعی محقق نمی‌شود، اما در شرکت بازاریابی شبکه ای اساس کار بر روی فروش محصولات مصرفی قرار گرفته است، در این شرکت‌ها عضویت رایگان بوده و هیچ گونه اجباری برای خرید محصول وجود ندارد.
به طور کلی وجه تمایز فعالیت‌های هرمی با فعالیت‌های بازاریابی شبکه ای را به صورت زیر می توان عنوان نمود :
– خرید یا سرمایه گذاری اجباری
– قیمت چند برابری محصولات نسبت به محصولات مشابه موجود در بازار
– فاقد ارزش بودن محصولات و عدم عقلانی بودن خرید آن ها
– پرداخت کمیسیون بر مبنای افزایش تعداد اعضا، نه فروش کالا به مصرف کننده
– پرداخت پورسانت به اعضای سطوح بالا به صرف داشتن جایگاه، نه به علت آموزش و حمایت از زیرمجموعه
– پرداخت پورسانت بابت افزایش تعداد سطوح و عدم لحاظ میزان فروش در این پرداخت ها
– تاکید صرف بر عضوگیری و عدم توجه به خرده فروشی و افزایش حجم فروش گروهی.
از توضیحات بالا می توان استنباط نمود که طرحهای هرمی تمرکز بر روی جذب نیروی انسانی و افزایش تعداد سطوح داشته و توجهی به فروش کالا، محدودیت در سطوح پرداخت پورسانت و آموزش و حمایت از اعضای زیرمجموعه جهت افزایش حجم فروش ندارد؛ در حالیکه در فعالیت بازاریابی شبکه ای عمده تمرکز بر روی فروش محصول چه به صورت فردی و چه به صورت گروهی است.
البته ناگفته نماند برخی از فعالان بازاریابی شبکه ای برای افزایش سودشان اقدام به فعالیت هایی مشابه با فعالیت‌های هرمی نموده اند و کوچکترین توجهی به فلسفه اصلی بازاریابی شبکه ای و خدشه‌ای که به اعتبار آن وارد می‌آورند، نداشته‌‌اند. دلیل اصلی بسیاری از بدگمانی‌ها فعالیت‌های خارج از چارچوب همین افراد است.
امید است با نظارت‌های دقیق مراجع تصمیم گیری و اجرای تعهدات توسط فعالان حرفه، ریشه بی قانونی‌ها برچیده شده و این فعالیت نوپای تجاری در مسیر پیشرفت اصولی و قانونمند خود قرار گیرد.
منبع : ایران هشدار